Robot và Trí tuệ nhân tạo – Con đường Thành công trong Kỷ nguyên Số

Ngành Robot và Trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành một trong những lĩnh vực phát triển nhanh nhất trên toàn cầu, mang lại cơ hội việc làm đa dạng và thu nhập hấp dẫn. Tại Việt Nam, sự phát triển của công nghệ này được thúc đẩy mạnh mẽ bởi chiến lược chuyển đổi số quốc gia, trong khi các quốc gia như Đài Loan, Thái Lan và Hàn Quốc cũng đang phát triển mạnh trong việc ứng dụng Robot và AI. Dưới đây là những dữ liệu cụ thể chứng minh tiềm năng của ngành này, cùng với các vị trí việc làm tại Việt Nam nói riêng và trên thế giới nói chung.

• Ngành Robot và Trí tuệ nhân tạo tại Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh
• 26 sinh viên 3I bắt đầu chương trình trao đổi tại Đại học Quốc gia Liên hợp Đài Loan
• Sinh viên Viện Công nghệ Thông minh và Tương tác tham quan Nhà máy Heineken tại Bà Rịa – Vũng Tàu

1. Tiềm năng phát triển của ngành Robot và Trí tuệ nhân tạo

Nhu cầu nhân lực cao và chính sách hỗ trợ mạnh mẽ tại Việt Nam

Theo Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia được Tổng Bí thư Tô Lâm ký ban hành vào ngày 22/12/2024, Việt Nam đặt mục tiêu thúc đẩy mạnh mẽ ứng dụng công nghệ cao, bao gồm robot công nghiệp và trí tuệ nhân tạo, nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh trong các lĩnh vực then chốt như sản xuất, y tế, giáo dục và giao thông. Chính sách này đã tạo động lực lớn cho sự phát triển của ngành Robot và AI, mở ra nhiều cơ hội cho nghiên cứu, ứng dụng và đào tạo nhân lực chất lượng cao. Theo Báo cáo Thị trường IT Việt Nam 2024-2025 do TopDev công bố, mức lương trước thuế của kỹ sư AI dao động từ 1.110 đến 2.060 USD mỗi tháng, tương đương khoảng 27 đến 50 triệu đồng. Tính ra, mức lương trung bình hàng năm của kỹ sư AI vào năm 2024 có thể rơi vào khoảng 13.320 USD đến 24.720 USD.

Theo Liên đoàn Robot Quốc tế (IFR), vào năm 2023, Việt Nam đã triển khai khoảng 9.500 robot công nghiệp, tăng 15% so với năm 2022, giữ vị trí trong top 10 thị trường robot công nghiệp toàn cầu. Các doanh nghiệp lớn như Vinamilk, Trường Hải, VinFast đã và đang đầu tư hàng nghìn tỷ đồng vào tự động hóa, cho thấy nhu cầu nhân lực ngày càng tăng.

Trước nhu cầu ngày càng tăng của các doanh nghiệp về nguồn nhân lực chất lượng cao, Chính phủ Việt Nam đã hỗ trợ ngành thông qua Đề án phát triển AI đến năm 2030, tạo điều kiện thuận lợi cho nghiên cứu và triển khai AI, mở ra cơ hội việc làm rộng lớn cho sinh viên tốt nghiệp ngành Robot và AI.

Đài Loan: Trung tâm công nghệ với nhu cầu nhân lực vận hành Robot và AI ngày càng tăng

Đài Loan là một trong những trung tâm sản xuất công nghệ cao của thế giới, đặc biệt trong lĩnh vực bán dẫn và điện tử. Theo báo cáo của Liên đoàn Robot Quốc tế (IFR), Đài Loan có mật độ robot công nghiệp cao thứ 3 thế giới vào năm 2023, với 248 robot/10.000 lao động. Các công ty lớn như Foxconn (nhà sản xuất linh kiện cho Apple) đã đầu tư mạnh vào tự động hóa, triển khai hàng chục nghìn robot trong các nhà máy. Điều này tạo ra nhu cầu lớn về kỹ sư robot và AI để thiết kế, vận hành và bảo trì các hệ thống tự động hóa.

Đài Loan cũng là nơi đặt trụ sở của nhiều công ty phát triển AI hàng đầu như ASUS và Acer, thúc đẩy nhu cầu nhân lực trong các lĩnh vực như nhận diện hình ảnh, xử lý ngôn ngữ tự nhiên và học máy.

Thái Lan: Đầu tư mạnh vào công nghiệp 4.0

Thái Lan đứng thứ hai trong ASEAN về sử dụng robot công nghiệp, với 45 robot/10.000 lao động (theo báo cáo của IFR). Chính phủ Thái Lan đã triển khai chiến lược “Thái Lan 4.0”, tập trung vào tự động hóa và AI để nâng cao năng suất trong các ngành sản xuất, logistics và nông nghiệp.

Năm 2023, Thái Lan đã triển khai hơn 5.000 robot công nghiệp, chủ yếu trong các ngành ô tô và điện tử, với các công ty như Toyota và Nissan dẫn đầu. Điều này tạo ra nhu cầu lớn về kỹ sư robot và chuyên gia AI để phát triển và quản lý các hệ thống tự động hóa. Thái Lan cũng đang phát triển các trung tâm nghiên cứu AI, như tại Đại học Chulalongkorn, nhằm đào tạo nhân lực chất lượng cao cho thị trường trong nước và quốc tế.

Hàn Quốc: Quốc gia dẫn đầu về tự động hóa

Hàn Quốc là quốc gia có mật độ robot công nghiệp cao nhất thế giới, với 932 robot/10.000 lao động vào năm 2023 (theo IFR). Các công ty lớn như Samsung và Hyundai sử dụng robot rộng rãi trong sản xuất điện tử và ô tô.

Năm 2023, Hàn Quốc đã triển khai hơn 350.000 robot công nghiệp, chiếm 10% tổng số robot toàn cầu. Chính phủ Hàn Quốc cũng đầu tư mạnh vào AI, với mục tiêu trở thành một trong 3 quốc gia dẫn đầu về AI vào năm 2030. Các ứng dụng AI tại Hàn Quốc, như trợ lý ảo và hệ thống giao thông thông minh, đã tạo ra hàng ngàn việc làm trong các lĩnh vực phát triển phần mềm AI, lập trình robot và phân tích dữ liệu.

Trung Quốc: Mục tiêu dẫn đầu 10 ngành công nghệ toàn cầu

Theo phóng sự của VTV24 ngày 12/4/2025, Trung Quốc đặt mục tiêu dẫn đầu 10 ngành công nghệ chiến lược, trong đó nổi bật là lĩnh vực robot hình người. Hiện nay, Trung Quốc đang phát triển mạnh mẽ với các mẫu robot được trưng bày tại triển lãm công nghệ, thể hiện khả năng di chuyển linh hoạt và tương tác tự nhiên. Các công ty Trung Quốc đẩy mạnh sản xuất robot để ứng dụng trong công nghiệp, dịch vụ và y tế, nhằm cạnh tranh với Mỹ và xây dựng hệ sinh thái công nghệ độc lập. Chiến lược này được hỗ trợ bởi đầu tư lớn từ chính phủ, hướng đến vị thế dẫn đầu toàn cầu vào năm 2027.

Một báo cáo của Oxford Economics dự đoán Trung Quốc sẽ có khoảng 14 triệu robot công nghiệp vào năm 2030, dẫn đầu thế giới về tự động hóa sản xuất. Điều này mở ra cơ hội hợp tác quốc tế, đặc biệt cho sinh viên Việt Nam muốn làm việc trong các công ty đa quốc gia tại Trung Quốc.

2. Cơ hội việc làm trong bối cảnh công nghệ

Tại Việt Nam ngành Robot và Trí tuệ nhân tạo mang lại nhiều cơ hội nghề nghiệp hấp dẫn, điển hình như các vị trí:

• Kỹ sư phát triển ứng dụng AI: Thiết kế các hệ thống AI như nhận diện khuôn mặt, chẩn đoán bệnh, hoặc trợ lý ảo. Mức lương trung bình: 22.000 USD/năm (theo TopDev 2021).
• Kỹ sư lập trình và vận hành robot: Lập trình và vận hành robot trong các dây chuyền sản xuất tự động tại các công ty như Viettel Smart, Panasonic, hoặc VinFast. Mức lương: 15-20 triệu đồng/tháng.
• Kỹ sư học máy (Machine Learning Engineer): Xây dựng và tối ưu hóa các mô hình học máy, làm việc tại các công ty công nghệ như FPT, Grab. Mức lương: 30-50 triệu đồng/tháng.
• Chuyên viên phân tích dữ liệu: Phân tích dữ liệu để hỗ trợ quyết định chiến lược tại các công ty thương mại điện tử như Shopee, Lazada.
• Giảng viên hoặc nhà nghiên cứu AI: Làm việc tại các trường đại học như UEH, Đại học Bách Khoa Hà Nội, với cơ hội tham gia các dự án nghiên cứu quốc tế.

Tại Đài Loan:

• Kỹ sư thiết kế hệ thống robot: Làm việc tại các công ty như Foxconn, thiết kế robot cho dây chuyền sản xuất.
• Chuyên gia AI trong nhận diện hình ảnh: Phát triển công nghệ AI cho các sản phẩm công nghệ cao tại ASUS hoặc Acer.
• Kỹ sư bảo trì hệ thống tự động hóa: Quản lý và bảo trì robot công nghiệp tại các nhà máy sản xuất linh kiện điện tử.

Tại Thái Lan:

• Kỹ sư tự động hóa: Thiết kế và lập trình robot cho ngành ô tô tại các công ty như Toyota Thái Lan.
• Chuyên gia AI trong logistics: Tối ưu hóa chuỗi cung ứng bằng AI tại các công ty logistics lớn.
• Nhà nghiên cứu AI: Làm việc tại các trung tâm nghiên cứu như Đại học Chulalongkorn, phát triển các ứng dụng AI trong nông nghiệp thông minh.

Tại Hàn Quốc:

• Lập trình viên robot: Lập trình robot công nghiệp cho Samsung hoặc Hyundai.
• Kỹ sư phát triển hệ thống giao thông thông minh: Ứng dụng AI trong các hệ thống giao thông tự động tại Seoul.
• Chuyên gia phát triển trợ lý ảo: Làm việc tại các công ty công nghệ lớn như Kakao, phát triển các ứng dụng AI dựa trên xử lý ngôn ngữ tự nhiên.

3. Robot và Trí tuệ nhân tạo, ngành học lĩnh vực STEM ứng dụng của UEH

Ngành Robot và Trí tuệ nhân tạo (Hệ kỹ sư) tại Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh (UEH) mang đến chương trình đào tạo tiên tiến, được thiết kế dựa trên chuẩn TOP 200 đại học hàng đầu thế giới, tham vấn bởi các chuyên gia quốc tế và rà soát chất lượng định kỳ 2-5 năm/lần. Chương trình đào tạo kỹ sư có năng lực đáp ứng nhu cầu thị trường 4.0, với cơ hội việc làm tại các công ty trong và ngoài nước về cơ khí, tự động hóa, robot và AI.

Sinh viên cần có nền tảng toán, vật lý, đam mê công nghệ, và các tố chất như chăm chỉ, chịu khó, thích nghiên cứu, tự học. Ngoài lý thuyết và thực hành máy tính, sinh viên được thực hành tại nhà xưởng, thí nghiệm trên dây chuyền máy móc, robot hiện đại, và làm dự án chế tạo robot thực tế.

UEH còn liên kết với các công ty công nghệ lớn, mang đến cơ hội học trực tiếp từ chuyên gia, tham gia học kỳ doanh nghiệp và thực tập 3-6 tháng. Đặc biệt, sinh viên UEH học 6 môn bắt buộc để bắt nhịp kỷ nguyên số: Data Science, Soft Skills, Entrepreneurship, Tâm lý học, Design Thinking và Phát triển bền vững, đảm bảo phát triển toàn diện và bền vững.

5. Cơ hội tham gia các chương trình trao đổi quốc tế tại UEH

Sinh viên ngành Robot và Trí tuệ nhân tạo tại UEH có cơ hội tham gia các chương trình trao đổi quốc tế ngay từ năm nhất, bao gồm: Summer Camp tại Thái Lan, chương trình trao đổi tại Đài Loan, chương trình song bằng tại Hàn Quốc, chương trình Kỹ sư kết hợp Thạc sĩ 3+2, và thực tập hoặc làm đồ án tốt nghiệp tại nước ngoài. Những cơ hội này giúp sinh viên tiếp cận môi trường học tập quốc tế, nâng cao kỹ năng chuyên môn và mở rộng mạng lưới nghề nghiệp toàn cầu.

Ngành Robot và Trí tuệ nhân tạo không chỉ là xu hướng mà còn là tương lai của thị trường lao động toàn cầu. Với nhu cầu nhân lực ngày càng tăng tại Việt Nam và các quốc gia dẫn đầu về công nghệ tự động hóa, sinh viên ngành Robot và Trí tuệ nhân tạo tại UEH sẽ có cơ hội phát triển sự nghiệp vững chắc, với mức thu nhập cao và khả năng làm việc tại các tập đoàn hàng đầu thế giới.

– Viện Công nghệ thông minh và Tương tác UEH